Juridisering van het Publieke Debat over het Nieuw Burgerlijk Wetboek en Communaal Grondbezit
In dit artikel wil ik de juridisering van het publieke debat over de eventuele dreiging van het nieuw Burgerlijk Wetboek (nBW) voor communaal grondbezit enigszins temperen. Tevens wil ik de andere belangrijke aspecten van het communale grondbezit in het geval van de Para-plantages naar voren brengen. Het is cruciaal om deze onderwerpen vanuit verschillende perspectieven te bekijken.
De Context van het Nieuw Burgerlijk Wetboek
Wat Zijn de Kernpunten?
Naar aanleiding van een krantenartikel met als kop “Onteigening boedelplantages per 1 mei 2025” is er veel gezegd en geschreven. Het is belangrijk om te begrijpen wat er precies geregeld is in:
- Afdeling 4: “Langdurig onverdeeld gebleven gemeenschap, bestaande uit onroerende zaak”
- Titel 7: “Gemeenschap”, dat deel uitmaakt van Boek 3: “Vermogensrecht in het algemeen”
Economische Waarde van Grond
Deze context is belangrijk, omdat het blootlegt dat grond in Boek 3, Titel 7, Afdeling 4 van het nBW vermogensrechtelijk benaderd wordt. Dit betekent:
- Grond wordt als vermogen gezien
- Economische waarde is een belangrijk aspect
Sociale en Emotionele Waarde van Communale Grond
Communaal grondbezit benaderen vanuit het vermogensrecht alleen, schiet tekort. Het heeft namelijk:
- Sociale waarde: Verbondenheid tussen gemeenschap en grond
- Emotionele waarde: Ervaringen en geschiedenis van de gemeenschap
- Culturele waarden: Tradities en normen die verbonden zijn met het grondbezit
In Suriname hebben we daarnaast communaal grondbezit bij de Inheemse en Tribale Volken. Hoewel er enkele verschillen zijn, delen zij de eeuwenlange verbondenheid met een specifiek stuk grond.
Bezorgdheid en Juridische Zekerheid
Is de Bezorgdheid Geregeld?
Het is niet terecht om te spreken van ruis en/of onnodige paniek over het artikel “Onteigening boedelplantages per 1 mei 2025”. Het nBW biedt:
- De mogelijkheid voor de kantonrechter om via een speciale procedure plantages of delen daarvan in eigendom toe te kennen aan aanvragers.
Boedelproblemen Oplossen
Het nBW beoogt een oplossing voor:
- Langdurig onverdeeld gebleven gemeenschappen
- Onverdeelde boedels die onroerende zaken bevatten
Toepasbaarheid van de nBW-Oplossing
De Realiteit van Onverdeelde Boedels
De toepasbaarheid van de nBW-oplossing voor onbeheerde boedelpercelen in bijvoorbeeld Paramaribo is:
- Onduidelijk: Wie kan als aanvrager-gebruiker worden aangemerkt?
- Veel boedels zijn verlaten of overwoekerd.
Het Risico voor Plantagegemeenschappen
Als het bij Para-plantages gaat om langdurig onverdeeld gebleven gemeenschappen, kan de nBW-oplossing aannemelijker zijn. Dit biedt de mogelijkheid voor:
- Personen die plantagegrond gebruiken, om een eigendomsprocedure te starten.
Potentieel voor Verstoring van Harmonie
Het toekennen van individuele eigendomsrechten kan echter:
- De harmonie van plantagegemeenschappen verstoren.
- Leiden tot ongewenste verkoop aan derden.
Kritische Reflectie op Wetgeving
Wetgeving beoogt rechtszekerheid, maar kan ook nieuwe problemen creëren. Wij moeten kritisch blijven kijken naar:
- De effecten van de nBW-oplossing op communaal grondbezit.
- De rol van de kantonrechter bij het hanteren van vermogensrechtelijke benaderingen.
Waakzaamheid is Benodigd
Bij de toepassing van de nBW-oplossing dienen we te waarborgen dat:
- De kantonrechter niet uitsluitend een vermogensrechtelijke benadering hanteert.
- Er oog en oor is voor het systeem van communaal grondbezit.
- Het verstorende effect op gemeenschappen in overweging wordt genomen.
De discussie rond het nieuw Burgerlijk Wetboek en communaal grondbezit is complex en vereist een genuanceerde benadering. Het is belangrijk dat wetswijzigingen niet alleen gericht zijn op economische gevolgen, maar ook rekening houden met de sociale en culturele waarden van gemeenschappen.
Neem als lezer de tijd om deze materie verder te onderzoeken en betrokken te blijven bij het publieke debat. Jouw stem is cruciaal in de toekomst van ons grondbezit en onze gemeenschappen.
